Hoe ben je op het idee gekomen voor het project ‘Het was niet mijn oorlog’? En waarom juist nu?

“Mijn vader heeft als klein jongetje gevangen gezeten in een Japans interneringskamp in voormalig Nederland-Indi . Dit was voor mij een gegeven en geen geheim. Vier jaar geleden las ik het levensverhaal van mijn vader dat hij jaren eerder had geschreven. Inmiddels zelf moeder van een zoon van 6 jaar, precies de leeftijd waarop mijn vader het kamp verliet, raakte de passages over zijn vroege jeugd mij intens. Toen dacht ik: dit verhaal wil ik vertellen. Uit bewondering voor mijn vader, grootmoeder en grootvader (de laatste heeft de oorlog niet overleefd). Voor wie en wat mijn vader ondanks zijn trauma geworden is. Maar ook vanuit een meer persoonlijke  n universele gedachte: wat is het effect van
trauma op volgende generaties? Gaandeweg het project merkte ik dat het mij aan tools ontbrak om het naar een hoger plan te tillen. Dus heb ik me eindelijk definitief aangemeld bij de Fotoacademie, een lang gekoesterde wens. Ik durf zonder enige terughoudendheid te zeggen dat dit de keuze van mijn leven blijkt. Alles vind ik op de Fotoacademie. Bedding, verdieping, geestverwantschap en expertise.”

Hoe fotografeer je een trauma uit het verleden?

“Met die vraag startte voor mij het project. Teruggaan naar de plek waar het plaatsvond? Dat wilde mijn vader niet opnieuw. Hij had die reis naar Indonesië al zo’n 25 jaar eerder gemaakt met mijn moeder. Ik ben gestart met het fotograferen van plekken die voor mijn vader essentieel zijn geweest in het eerste jaar na zijn terugkomst uit Nederlands-Indie. Van de Javakade in Amsterdam tot de boomgaard van zijn grootouders in de Betuwe. Het samenzijn op de plekken die voor hem verbonden waren aan zijn traumatische verleden, was voor ons erg intens. Het zorgde ervoor dat
ik onbewust sferen en emoties begon te fotograferen. Ik ging mijn vader als klein jongetje visualiseren. Toen heb ik besloten om mijn zoontje Pim bij het project te betrekken. Pim leek, ondanks zijn jonge leeftijd, precies te
begrijpen wat ik zocht. Het ging volledig vanzelf en bijna organisch. Alsof hij de ernst, en op sommige momenten juist de overgave, zelf ook voelde.”

Hoe kijkt je vader er nu tegenaan nu het boek af is? Heeft het op een bepaalde manier een helende werking voor hem gehad?

“Hoewel mijn vader in het begin twijfelde of hij wilde meewerken aan mijn project, is hij nu dankbaar en trots. Het heeft hem duiding gegeven aan de gevolgen van zijn traumatische jeugd. Hij heeft altijd geprobeerd geen aandacht te geven aan die tijd. Er op gevoelsniveau vooral niet bij stil te staan. Nu heeft hij op zijn 82ste kunnen ervaren dat iets aankijken verlichting kan geven. Alsof hij door externe erkenning nu ook zelf erkenning aan zijn verdriet kan geven. In die zin was dit project voor hem helend.”

“Ik heb af en toe geworsteld met de vraag of ik niet te veel van mijn vader eiste. Om zo samen zijn jeugd in te duiken. Gelukkig hebben we het beiden gedurfd. Ik begrijp zelf door dit project ook zoveel beter wat de effecten van zijn trauma op mij zijn geweest. En ik heb het idee dat ik hiermee ook voor mijn kinderen iets heb opgeruimd, in termen van
intergenerationeel trauma.”