Interview Jasper Faber

Jasper Faber (1966) is filmregisseur en fotograaf in Amsterdam. Hij volgde meerdere opleidingen in de Verenigde Staten. Daarna werkte hij een tijd voor de camera als acteur en tv-presentator. Later realiseerde hij zich dat de plek achter de camera beter bij hem past. Die overstap zorgde ervoor dat hij veelgevraagd filmregisseur werd voor allerlei projecten. Daarnaast was hij medeoprichter van een creative agency dat grote merken vertegenwoordigde als Coca Cola, Endemol, Heineken, K-Swiss, Red Bull, Abn Amro, Talpa en O ‘ Neill. Tegenwoordig richt Jasper zich qua werkgebied op fotografie en het ontwikkelen van creatieve content. Zijn portfolio is veelzijdig. Opdrachtgevers variëren van grote multinationals op het gebied van sport, zoals Nike en adidas, tot Nederlandse media, zoals Helden magazine en Esquire.

© Jasper Faber
© Jasper Faber

Wanneer ben je begonnen met fotografie?

“Dat is lang geleden! Toen ik nog een klein jochie was kreeg ik een camera van mijn oom en ben ik daarmee gaan fotograferen. Toch heb ik er toen een tijdlang niets meer mee gedaan. Na mijn schoolperiode ben ik verder gaan studeren in Amerika en heb ik daar en in Nederland als acteur en presentator gewerkt. Door dat werk ben ik me gaan interesseren voor filmen en heb ik dat weer verder ontwikkeld. Ik kwam bij Joop van den Ende terecht en heb vijftien jaar lang allemaal mooie projecten gedaan en de hele wereld rondgereisd. Naast het filmen deed ik hier en daar ook fotografie klussen, bijvoorbeeld voor de Esquire. Voor dat magazine heb ik een keer een shoot gedaan met voetballers in Brazilië en dat werk is toen opgevallen door iemand bij Nike. Ik werd gebeld met de vraag of ik een week later naar Barcelona kon gaan om daar de wedstrijd Barcelona-Atlético Madrid te fotograferen. Ik had nog nooit een voetbalwedstrijd gezien, laat staan een voetbalwedstrijd gefotografeerd, maar ik ging erheen. Ik huurde een 400 mm lens en ben een dag van tevoren op een voetbalveldje gaan oefenen. Eenmaal in het stadion stond ik daar onwennig met die grote lens de spelers te fotograferen die een voor een uit de spelerstunnel kwamen gelopen. Ik draaide me om voor een test shot en die was pal op het publiek. Één foto, klik. En ging weer verder met de focus op de spelers. Eenmaal thuis verstuurde ik alle foto’s en deed die ene publieks foto erbij. Die foto is vijf jaar lang de achtergrond geweest van de website van Nike. De ‘test’ foto is dus uiteindelijk dé foto geworden.”

Hoe heeft die ene foto jouw carrière veranderd?

“Die foto is een keerpunt voor mij geweest in de manier waarop ik fotografie ben gaan benaderen. Want wil je niet altijd zo fotograferen? Dat zijn de foto’s die we willen maken. Hoe werkt dat proces? Wat is mijn kracht en visie? Er zit een hele wetenschap achter en een hele techniek. Ik heb ooit een boek gekocht van Magnum, The Contact Sheet. En daarin zie je de contactsheets van grote fotografen, 36 foto’s en 1 goede foto. De digitalisering heeft ons veel gebracht, maar het kan je ook behoorlijk van de wijs brengen. Zoveel technische snufjes. Maar waarom zou je je ziel leggen in de camera? Je kunt beter weten wat je gaat fotograferen en de camera gebruiken als gereedschap. En dat is mijn werkwijze geworden. Soms schiet ik maar 1 of 2 foto’s. Ja, opdrachtgevers worden daar soms nerveus van. Maar ik weet, het zit goed. Wat ik dan het allerleukste vind: als ik lenzen gebruik die zo’n kleine scherptediepte hebben, zo minuscuul, dat ik de grootste kans heb om te mislukken.”

Over welk diafragma heb je het dan?

“Een zeer lichtsterke lens van 0.95 mm. Dus als ik bijvoorbeeld een portret maak, dan kan mijn inademing of uitademing het verschil zijn tussen scherp of niet scherp op de ogen. Want zij of hij ademt ook. Dus dat moment is een magisch moment, want het heeft de grootste kans om te mislukken. En daardoor heb ik geleerd om van tevoren goed te kijken, observeren om te kijken of ik het kan vastleggen wat ik op dat moment voel. Tegenwoordig worden foto’s altijd heel erg beoordeeld op de technische aspecten en weinig op het gevoel. Want dat gevoel is dus juist zo moeilijk. Misschien vinden mensen het ook fijn om een bepaalde houvast te hebben Dat is inderdaad wel makkelijker. Ik heb ooit eens in een boekje gelezen dat een camera en een lens een beperkt aantal mogelijke combinaties van samenwerking hebben. Dat is gewoon eindig. Het zijn er heel veel. Het zijn er waarschijnlijk miljarden. Maar uiteindelijk zijn alle mogelijkheden eindig. Maar jouw gevoel in wat je ziet, is oneindig. Dat kan je elke dag verder polijsten en nog meer gefocust maken. En dan gaat alles groeien, dan loop je niet doelloos rond. Je stelt jezelf in om vast te gaan leggen wat je zelf ook nog niet weet. En dat is super leuk!”

Die foto is vijf jaar lang de achtergrond geweest van de website van Nike. De ‘test’ foto is dus uiteindelijk dé foto geworden.

© Jasper Faber
© Jasper Faber

Maar heb jij niet gewoon ook veel talent om dat ene moment vast te leggen?

“Het is echt een vaardigheid die je kan ontwikkelen. Kinderen fotograferen op hun gevoel. Daar komen de mooiste foto’s uit. Waarom? Omdat ze hun intuïtie volgen. Ze zien iets en ze denken er niet bij na. Is dat ook het uitgangspunt geweest bij jouw nieuwe cursus No Camera? “Ja, No Camera is eigenlijk ontstaan om te leren kijken zonder camera, zodat je je bewustzijn kan verruimen en groter maken. Door te leren te kijken en vooral door te leren voelen. En één van de leukste manieren en de makkelijkste manieren om het te doen, is om naar licht te kijken. Waar komt het vandaan en waar moet ik staan om het op een goede manier vast te kunnen leggen? In deze cursus leren we in 5 stappen wat je wilt fotograferen, puur door te kijken. Voor de één is een detail iets wat heel dichtbij je staat en voor de ander is dat van veraf. Of uit het midden. En dan zie je het. Iets waarvan je je eerst helemaal niet bewust was. En dat moment is te gek. Het geeft je altijd een gevoel van inspiratie. Het leuke is: je kunt het in onze realistische wereld doen, maar je kan het ook doen met je verbeeldingsvermogen. Dus als jij ’s avonds en ’s ochtends in bed ligt en je gaat nadenken over wat je wilt gaan fotograferen, dan zie je beelden. Die beelden worden vervolgens een leidraad. Met No Camera heb ik een manier gevonden om het proces uit te kunnen leggen, zonder dat het te spiritueel of vaag wordt. Als tool krijg je een papieren mal met een 35 mm gat, daar gaan we mee aan de slag. Alle techniek laten we achterwege. Want alleen wanneer je echt leert los te laten, kunnen de mooiste dingen ontstaan.”

© Jasper Faber
© Jasper Faber

Dit interview is ook te lezen in Kiekie no 34. Meer werk zien van Jasper? Klik hier voor zijn website.

Lees ook

03.04

De shortlist van de Palm* Photo Prize 2024

01.04

Ilias Bardaa en zijn visuele ode aan de Maghreb en Amazigh Gemeenschap

25.03

Over beeldvorming en identiteit, een interview met fotograaf en onderzoeker Cigdem Yuksel