Interview Bart Koetsier

Bart Koetsier is een Nederlandse portret- en documentair fotograaf gevestigd in Parijs. In de foto’s van Koetsier staat de mens centraal: zowel portretten als documentaire beelden. Maar hij zoekt ook naar plekken en objecten om zijn verhaal te vertellen. In alle beelden creëert hij een sterke filmische sfeer. Het gebruik van licht is hierbij bepalend; gebeurtenissen worden scènes, mensen worden personages en de locaties worden hun decors.

© Bart Koetsier
© Bart Koetsier

Hoe ben je begonnen met fotografie en waar heb je het vak geleerd?

Het begon allemaal met een Pentax ME Super die ik cadeau kreeg van mijn broer. Hij had de Pentax mee op reis genomen naar India en zag nadien dat alle foto’s mislukt waren, zodoende dat ik het mocht proberen met het onding. Ik werkte toendertijd veel ’s nachts in de kroeg en mijn vrije avonden liep ik veelvuldig door Amsterdam. Ik nam de Pentax mee tijdens die lange wandelingen door de stad en later werd de camera/het fotograferen het excuus om op ontdekking te gaan. Daarnaast volgde ik een cursus bij Fotogram waardoor ik echt de smaak te pakken kreeg, omdat ik aan het eind van de rit voor het eerst een soort serietje had gemaakt; melancholische film-noir-achtige straatbeelden van Amsterdam. In 2005 begon ik een driejarige opleiding aan de Fotoacademie in Amsterdam waar ik in 2009 cum laude afstudeerde onder begeleiding van Joost van den Broek en Vincent van de Wijngaard. Die laatstgenoemde zie ik nog steeds regelmatig hier in Parijs onder het genot van een goed glas wijn.

Wat heeft je keuze bepaalt voor de portret- en straatfotografie?

Dat is nooit daadwerkelijk een keuze geweest maar ik geloof wel dat het een en ander te verklaren is door het feit dat ik graag mensen fotografeer. Ik ben niet perse een mensen-mens. Het is wellicht vanuit een soort sociaal ongemak dat ik me liefst vluchtig tot de medemens verhoud. Dat wil niet zeggen dat ik niet om mensen geef, het tegenovergestelde is waar, ik trek me het lot van de mensheid bijzonder aan, vooral al dat volk dat hier in Parijs op straat leeft of de duizenden migranten die in tentenkampen bivakkeren, hopend op een overtocht naar Engeland, bij Calais.
Middels een portret of een vluchtige ontmoeting op straat kan ik, gelijk een hond, aan iemand “ruiken”, kennisnemen van iemands bestaan.

Een Française fietste mijn leven binnen en 6 maanden later had ik al mijn schepen achter me verbrand en woonden we samen in Parijs

Fotografeer je analoog of digitaal en waarom heb je daarvoor gekozen?

Voor mijn eigen werk (portret en straat) schiet uitsluitend analoog. Portretten schoot ik in den beginne op 6×6 middenformaat, later vond ik 6×7 een prettigere verhouding en dat is nog steeds zo.
Op straat schiet ik ’s nachts altijd 6×6 kleurenfilm met mijn Mamiya C330 en overdag 35mm zwart wit met de Nikon F5. Het werk dat ik voor de kranten doe schiet ik digitaal, dat kan financieel gezien helaas niet anders. Voor mijn eigen werk heb ik nog nooit een goede foto digitaal geschoten, ik weet niet wat dat is, het voelt gewoon niet hetzelfde. Grappig genoeg heb ik morgen een portret-opdracht voor een Amerikaans magazine en die vragen heel specifiek om analoog, zwart wit en kleur. Die kwaliteit van het analoge middenformaat valt dus blijkbaar ook andere op.

Hoe ben je als Nederlandse fotograaf in Parijs verzeild geraakt?

In A’dam werkte ik veel voor het Parool, ik was altijd op pad, voor opdrachten, dan wel ’s nachts voor mijzelf. Na een aantal jaar wordt Amsterdam op die manier wel heel erg klein. Ik voelde me een goudvis die voortdurend dezelfde rondjes zwemt in een kom. Allemaal super comfortabel maar ik begon me te vervelen; altijd dezelfde koppen, altijd dezelfde Nederlandse lompheid, haha, ik was het zat. Een Française fietste mijn leven binnen en 6 maanden later had ik al mijn schepen achter me verbrand en woonden we samen in Parijs. Een impulsieve actie die me veel mooie foto’s, maar ook veel grijze haren, heeft bezorgd.

Is covid-19 van invloed geweest op jouw werk als fotograaf?

Zoals bij de meeste donderde alles flink in elkaar. Ik was zelf een poos ziek en ik had de zorg over mijn, toen, tweejarige zoon. De maatregelen in Parijs waren super rigide zodoende zat ik veel thuis met mn zoon Abel. De eerste lockdown duurde 56 dagen; tijdens die periode stelde ik me ten doel iedere dag een goed portret van Abel te schieten en deze via Facebook en Instagram met de wereld te delen. Daar kreeg ik ontzettend leuke reacties op!  Ik geneerde me een beetje, die groezelige portret- en nachtfotograaf maakte nu plots gezellige peuterfoto’s. De beste foto uit die reeks is Abel met een bloedneus dus zo ultra gezellig was de COVID-serie nou ook weer niet; een vos verliest wel zijn haren maar niet zijn streken.

Wat zijn je plannen voor het komende jaar?

In mei dit jaar zal, met een vertraging van twee jaar, zal een grote expositie – Kwetsbaarheid en Kracht – geïnstalleerd worden in het Gemeentehuis van Utrecht. Na Utrecht volgen ook Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. ‘Kwetsbaarheid en Kracht’ is een serie portretten, gemaakt in opdracht van het UMC Utrecht, van psychiatrisch patiënten en hun behandelaars. Arnon Grunberg verzorgde de interviews en ons gezamenlijke werk zal worden gebundeld in een uitgave van de Arbeiderspers.

In 2020 publiceerde ik mijn eerste boek ism schrijfster Margot Dijkgraaf: ‘Met Parijse pen – Literaire Omzwervingen’. Dat heeft heel goed verkocht doordat het zich richtte op een breed publiek dat van lezen en van Parijs houdt. Het boek bevat 100+ foto’s van mijn foto’s van Parijs. De publicatie is echter niet gedrukt als fotoboek en zodoende doet op geen enkele manier eer aan de kwaliteit van de beelden. Dat was een bittere pil maar ook een goede les. Ik werk nu aan een nieuw boek; ‘Taillights Fade – Europe by Night’.
Tien jaar lang struinde ik obsessief, vrijwel iedere nacht, verschillende steden van Europa af. Dat werk is uniek en steengoed, al zeg ik het zelf, en daar moet dus een boek van komen zonder enige vorm van concessie. Dimitri verhulst levert een bijdrage in de vorm van een aantal gedichten.

Daarnaast werk ik aan een mode-reeks met pubers, werk ik 1 ochtend in de week samen met een Franse NGO die zich hard maakt voor het lot van HIV geïnfecteerden mensen en probeer ik geld te genereren om mijn nachtelijke activiteiten voort te zetten binnen een nieuw project: ‘Europese Havensteden bij Nacht’. Het is een voortzetting van wat ik reeds jarenlang deed met het verschil dat ik nu vader ben. Daardoor zal het werk een meer projectmatig karakter krijgen en mijn vaderlijk oog zal waarschijnlijk ook anders functioneren als voorheen.

Meer zien van Bart Koetsier? Klik hier voor zijn website.

Lees ook

07.08

INTERVIEW Fatima Essahsah

03.04

De shortlist van de Palm* Photo Prize 2024

01.04

Ilias Bardaa en zijn visuele ode aan de Maghreb en Amazigh Gemeenschap